In het laatste magazine heb je er misschien al over gelezen. Boswachter Erik Bloeming heeft een wandelroute voor uitgezet in het natuurgebied Bargerveen. In deze blog nemen we je mee tijdens deze wandeling!
(Wil jij deze route in een word bestand? Stuur ons dan even een e-mail)
De wandelroute in het natuurgebied Bargerveen
Dit is een echt ‘familierondje’: ruim 5,5 kilometer door mooi gevarieerd, kleinschalig landschap en deels door het enig dorp dat midden in het natuurgebied Bargerveen ligt; Weiteveen.
Startplek is de parkeerplaats bij het Veenloopcentrum in Weiteveen, en de kerk aldaar. Stichting Veenloopcentrum beheert en runt hier een Bed & Breakfast, het dorpshuis en het is tevens één van de ‘Veenpoorten’ van het Natuurpark Moor-Veenland. Het bijgebouwtje geheel aan de linkerzijde van het complex is tevens een informatiecentrum met als thema ‘natuur’ en vrij toegankelijk. Regelmatig wordt het blad van de ‘natuurtafel’ geheel verwijderd en dan komt de biljarttafel tevoorschijn en kan er weer gespeeld worden door de plaatselijke biljarters van Weiteveen!
Het dorp Weiteveen ontleent haar naam aan de boekweitteelt van vroeger. Op het veen werd dit gewas (eigenlijk een soort graanvervanger) destijds overal geteeld. De boekweit kon, in tegenstelling tot veel andere graangewassen, wel groeien op de schrale veenbodem. En als je goed oplet zie je overal in het natuurgebied nog de sporen van de vroegere zogenaamde ‘boekweitbrandcultuur’, onder andere aan het greppelpatroon op het veen maar ook veel bovenveengraslandjes zijn ontstaan door deze boekweitteelt van vroeger. Nog steeds worden her en der boekweitpannenkoeken en boekweitpap verkocht.
Vanaf P5, het startpunt, loop je eerst een stukje door de bebouwing uiteindelijk over de Zuidersloot het veengebied in. Tot en met KNP 90 loopt de route door het deelgebied Schoonebeekerveld. Het typische aan het Schoonebeekerveld is het afwijkende patroon in het landschap. Dit zijn zuid-noord patronen, ontstaan vanuit het dorp en de boerderijen van Nieuw Schoonebeek en het Schoonebeekerdiep. Hier stonden ook vroeger al de boerderijen op de vruchtbare gronden langs het riviertje! Het ‘slagenpatroon’, dus de zuid-noordlijnen van het landschap, zijn ontstaan door het zogenaamde ‘recht van opstrek’. De boeren mochten de grond richting het veen benutten ter breedte van hun kavels, meestal 60 meter, soms tot 120 meter breed. En de aldus ontstane slagen wordt nu het ‘slagenlandschap van het Schoonebeekerveld’ genoemd. Een uniek stukje cultuurlandschap.
Bij KNP 87 kan je een kort stukje afwijken van de beschreven route door richting KNP 72 te lopen. Na een paar honderd meter kom je dan bij het stiltemonument ‘Pleidooi van de Eenheid’. Vervolgens weer terug lopen richting KNP 87 en de route richting KNP 74 hervatten.
Je loopt hier door gevarieerd, kleinschalig landschap, met aan de linkerzijde graslandjes en aan de rechterzijde diverse, aangelegde poeltjes waar het wemelt van kikkers en libellen. Algemene libellensoorten zijn hier noordse witsnuit en de viervlek. Beide soorten vliegen relatief vroeg in het voorjaar, vanaf april-juni. Door het gevarieerde landschap heb je hier een goede kans op zowel hazen en konijnen als op reeën en vossen. Blauwborstje zingen er in het voorjaar (maart-april) en aan de linkerzijde, richting de huizen van de Kerkenweg in Weiteveen, broeden jaarlijks grauwe klauwieren (vanaf medio mei). Tevens vele soorten dagvlinders waaronder groentje en diverse soorten zandoogjes (bont, bruin en oranje).
Na het oversteken van de Kerkenweg richting KNP 89 kom je in het broedbiotoop van zwartkop, fitis, boompieper en grasmus. Dit zijn de algemenere soorten hier, met mede kans op rietgors, roodborsttapuit en in het bosje ook gekraagde roodstaarten. Als je links richting het noorden kijkt dan zie je aan de achterzijde van de huizen een verhoogde kade. Deze keileemkades zijn daar tussen 2013-2015 aangelegd om de huizen droog te houden bij het vasthouden van het water op het veen. Bij nattere omstandigheden houden deze leemkades het water dus uit de tuinen en kelders van de bewoners. Verderop steek je het bruggetje over van een nieuw aangelegd riviertje. Dit riviertje voert in natte tijden overtollig regenwater af in zuidelijke richting. Na het gereed komen van de buffer aan de zuidzijde van het Bargerveen (220 hectare) zal deze rivier de buffer voeden met overtollig water uit het veen.
Iets voorbij KNP 90 en het overstreken van de Zuidersloot ligt een uitkijkheuvel met een prachtig uitzicht over de natte heidevelden en de buffer Weiteveen. In sommige jaren, bij voldoende neerslag in de winter, kijk je hier vanaf eind april-mei direct op een kolonie kokmeeuwen, die hier hun nesten bouwen. Ook geoorde futen en tureluurs kan je hier spotten.
De route richting KNP 2 en de schaapskooi gaat langs de waterplas met relatief voedselrijke omstandigheden. Veel ganzen (let op hun uitwerpselen op het wandelpad, het lijken wel sigarettenpeukjes) en eenden verblijven hier het hele jaar rond en in het voorjaar en zomer broeden hier vaak kleine plevieren langs de drooggevallen oevers. Vlinders vliegen overal net als diverse libellensoorten, zoals de grote keizerlibel.
Je loopt via KNP 2 en KNP 1 rond het schaapskooicomplex met naast de grootste schaapskooi van Nederland ook het restaurant Bij Wollegras. Vervolg, na een eventuele stop hier, de route langs de parkeerplaats P4 en KNP 4 richting het startpunt. Langs het pad vindt je een tweetal restanten van de vroegere kruitfabriek (Pyro-fabriek) die hier heeft gestaan. De stukken muur zijn restanten van de ontplofte schoorsteenpijp van deze fabriek, destijds (in het jaar 1954) een waar drama voor het dorp Weiteveen! Toch ook hier weer een afsluitend stukje natuur: voor insecten en insectenliefhebbers is hier een insectenhotel geplaatst die voor vele soorten wat te bieden heeft (bijvoorbeeld voor nestgelegenheid voor metselbijen en als overwinteringsplekjes voor vlinders).
Ga jij een wandeling maken in Natuurgebied Bargerveen?